DZIAŁ: POCHODNE WĘGLOWODORÓW.
Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien:
- wiedzieć co to są pochodne węglowodorów, wymienić je,
- umieć zapisać wzory ogólne alkoholi i kwasów karboksylowych,
- umieć wskazać i nazwać grupy funkcyjne: alkoholi i kwasów karboksylowych,
- umieć zapisać wzór sumaryczny mając podany wzór strukturalny alkoholu lub kwasu,
- wiedzieć co oznacza R- we wzorach ogólnych,
- określić właściwości fizyczne alkoholu etylowego i kwasu octowego,
- wiedzieć, że metanol i kwas mrówkowy to silne trucizny,
- podać zastosowania alkoholi,
- podać gdzie występują kwasy: mrówkowy, szczawiowy, mlekowy, masłowy, cytrynowy, jabłkowy, octowy,
- znać wzory sumaryczne i strukturalne, oraz nazwy systematyczne alkoholu metylowego i etylowego, kwasu mrówkowego i octowego,
- rozpoznać nazwę alkoholu i kwasu wśród nazw związków organicznych,
- umieć podać nazwy wyższych kwasów karboksylowych i wiedzieć dlaczego nazywamy je kwasami tłuszczowymi,
- podać gdzie występują estry w przyrodzie,
- wymienić zastosowania estrów,
- wiedzieć jakie związki chemiczne zalicza się do związków organicznych,
- obliczyć masę cząsteczkową dowolnej pochodnej,
- obliczyć zawartość procentową poszczególnych pierwiastków w cząsteczkach pochodnych,
- znać wartościowość węgla w związkach organicznych.
Na ocenę dostateczną uczeń powinien:
- umieć wymagania na ocenę dopuszczającą,
- umieć zapisać wzór ogólny estrów,
- umieć wskazać i nazwać grupy funkcyjne estrów, amin, aminokwasów,
- znać wzory sumaryczne, strukturalne, grupowe i nazwy pierwszych pięciu kwasów i alkoholi w szeregach homologicznych,
- znać nazwy zwyczajowe kwasów: propanowego i butanowego; propanolu i butanolu,
- znać wzory sumaryczne wyższych kwasów karboksylowych,
- umieć wymienić właściwości chemiczne etanolu i kwasu octowego ( bez równań)
- wiedzieć, że kwas oleinowy jest kwasem nienasyconym, uzasadnić dlaczego,
- umieć tworzyć nazwy systematyczne alkoholi , kwasów karboksylowych i estrów,
- wymienić właściwości fizyczne gliceryny,
- znać zastosowania wyższych kwasów karboksylowych,
- wskazać wśród wzorów związków chemicznych wzory alkoholi, kwasów, estrów, amin i aminokwasów,
- wiedzieć, że są alkohole jedno i wielohydroksylowe oraz umieć podać przykłady takich alkoholi,
- wykonać obliczenia związane ze stężeniem procentowym, masą, gęstością i objętością,,
- wiedzieć co to są i do czego służą mydła,
- zapisać równanie reakcji spalania (całkowitego, półspalania, niecałkowitego) alkoholu lub kwasu.
Na ocenę dobrą uczeń powinien:
- umieć wymagania na oceny niższe,
- umieć zapisać wzory sumaryczne i strukturalne dowolnego alkoholu i kwasu (do 10-ciu atomów węgla),
- umieć zapisać wzór estru mając podaną jego nazwę,
- napisać równania reakcji estryfikacji - mając podane nazwy substratów lub nazwę estru,
- wytłumaczyć dlaczego mimo grupy –OH odczyn alkoholu jest obojętny,
- znać wzory gliceryny, glicyny, metyloaminy,
- wymienić właściwości glicyny i metyloaminy,
- znać inne nazwy glicyny,
- zapisać przebieg dysocjacji jonowej kwasów karboksylowych (pierwszych czterech w szeregu) i podać nazwy jonów,
- umieć zapisać równanie reakcji otrzymywania mydła,
- umieć zapisać równania reakcji kwasów z metalami , tlenkami metali oraz wodorotlenkami( cząsteczkowo),
- umieć uzupełniać „luki” w równaniach reakcji chemicznych (nazwać produkty i substraty),
- do doświadczenia przedstawionego za pomocą rysunku zapisać obserwacje i wniosek,
- wymienić właściwości fizyczne wyższych kwasów karboksylowych,
- wymienić właściwości chemiczne alkoholi i kwasów karboksylowych,
- rozwiązywać proste zadania z działu.
Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien:
- umieć wymagania na oceny niższe,
- znać nazwę systematyczną gliceryny,
- znać zastosowania gliceryny,
- wiedzieć jak doświadczalnie wykryć alkohol (opisać doświadczenie),
- wiedzieć, że wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego maleje rozpuszczalność
w wodzie, zdolność do dysocjacji jonowej i aktywność chemiczna kwasów,
- umieć zapisać równania reakcji kwasów z metalami oraz wodorotlenkami - jonowo,
- rysować wzory strukturalne estrów kwasów karboksylowych, kwasu aminooctowego i metyloaminy,
- znać zastosowania kwasu octowego,
- narysować wzór strukturalny kwasu oleinowego,
- doświadczalnie odróżnić kwas oleinowy od innych kwasów (opisać doświadczenie),
- umieć opisać doświadczenia wykonywane lub oglądane w czasie lekcji,
- wskazać we wzorze estru część pochodzącą od kwasu i część pochodzącą od alkoholu,
- rozwiązywać trudne zadania z działu.
Na ocenę celującą uczeń powinien:
- zapisać wzory strukturalne, grupowe oraz nazwy estrów i alkoholi mając podany wzór sumaryczny w postaci CxHyOz,
- zapisywać wzory alkoholi wielohydroksylowych na podstawie nazwy i odwrotnie,
- zapisywać równania reakcji alkoholi z metalami, podać nazwy produktów,
- zapisać przebieg reakcji hydrolizy estru,
- wiedzieć jak odróżnić doświadczalnie alkohol monohydroksylowy od poliohydroksylowego,
- rozwiązywać b. trudne zadania,
- napisać wzór i podać zastosowania glikolu etylenowego,
- korzystając ze wzorów ogólnych kwasów i alkoholi zapisać równania reakcji spalania,
- wykorzystywać posiadane wiadomości do rozwiązywania zadań problemowych.
